Gaslighting w miejscu pracy
Gaslighting w miejscu pracy
2024-05-22
Gaslighting w miejscu pracy
Praca jest istotną częścią życia dorosłego człowieka – spędzamy w niej po kilkadziesiąt godzin w tygodniu. Organizuje nam codzienność i nadaje rytm dnia, rozwija nasze umiejętności, stwarza możliwości samorealizacji, poczucia bycia potrzebnym
i przydatnym. Zapewnienie odpowiednich warunków pracy wpływa na pracownika,
i przekłada się na lepszą wydajność i motywację do wykonywania obowiązków. Dlatego miejsce pracy powinno być bezpieczne, bez dyskryminacji, manipulacji i przemocy, a w tym gaslightingu.
Charakterystyka gaslightinguSłowo gaslighting nie ma odpowiednika w języku polskim. Można go zaliczyć do rodzaju przemocy psychicznej i opisać jako werbalną manipulację. Opiera się np.
Rodzaje gaslightingu w miejscu pracy
W pracy możemy mieć do czynienia z kilkoma formami tej manipulacji:
Reagowanie na gaslightingu w miejscu pracy
Warto przestrzegać kilku zasad, w sytuacji, kiedy doświadczamy gaslightingu:
Gaslighting jest wysublimowaną oraz trudno uchwytną formą przemocy psychicznej. Konfrontacja w przypadku gaslightingu może być bardzo trudna. Pamiętaj jednak,
że jest to forma mobbingu w pracy, który jest niezgodny z prawem. Często współwystępuje
z innymi rodzajami przemocy psychicznej. W razie konieczności nie bójmy się korzystać
z specjalistycznej pomocy np. prawnika, psychologa czy psychoterapeuty. Czasem nasze starania okazują się działać na sprawce powierzchownie. Osoba stosująca gaslighting tylko pozornie się zmienia, a ostatecznie wraca do starych schematów postępowania, czy innych form manipulacji. Czasem zakończenie gaslightingu wiąże się z odejściem z toksycznego środowiska.
Joanna Knutel – psycholog Ośrodka
Interwencji Kryzysowej w Górnie
Źródła:
Praca jest istotną częścią życia dorosłego człowieka – spędzamy w niej po kilkadziesiąt godzin w tygodniu. Organizuje nam codzienność i nadaje rytm dnia, rozwija nasze umiejętności, stwarza możliwości samorealizacji, poczucia bycia potrzebnym
i przydatnym. Zapewnienie odpowiednich warunków pracy wpływa na pracownika,
i przekłada się na lepszą wydajność i motywację do wykonywania obowiązków. Dlatego miejsce pracy powinno być bezpieczne, bez dyskryminacji, manipulacji i przemocy, a w tym gaslightingu.
Charakterystyka gaslightingu
Słowo gaslighting nie ma odpowiednika w języku polskim. Można go zaliczyć do rodzaju przemocy psychicznej i opisać jako werbalną manipulację. Opiera się np.
na kłamaniu, obrażaniu, ignorowaniu czy ośmieszaniu. Ma na celu poniżenie, zdezorientowanie, a w ostateczności zachwianie wiary we własne zmysły, czy zdrowie psychiczne. Może występować w każdym środowisku – zarówno w życiu rodzinnym, jak
i w pracy. Niezależnie od tego może powodować zaburzenia w poczuciu bezpieczeństwa, załamanie, utratę wiary w samego siebie, zachwianie poczucia tożsamości.
Rodzaje gaslightingu w miejscu pracyW pracy możemy mieć do czynienia z kilkoma formami tej manipulacji:
- Zaprzeczanie ze strony współpracowników czy zwierzchników – ktoś wmawia nam, że czegoś nie zrobił czy nie powiedział. Np. pracodawca obiecuje nam w cztery oczy premie za zostanie po godzinach, po czym po wykonaniu zadania wszystkiego się wypiera, sugerując, że źle coś zrozumieliśmy lub nie dało się spełnić obietnicy.
- Zarzucanie braku zaangażowania – w sytuacji, kiedy pomimo sumiennego wypełniania swoich obowiązków, wykazywania się inicjatywą, doszkalania się itp. słyszymy od przełożonego, że za mało się staramy.
- Przypisywanie sobie twoich zasług – ktoś czerpie korzyści z twojej pracy, robi mniej niż ty, a jest lepiej traktowany.
- Poświęcenie dla „większego dobra” – kiedy przy zaangażowaniu w prace zgłaszamy złe traktowanie czy prosisz o podwyżkę słyszysz, że nie potrafisz współpracować, zaniedbujesz pracę, już Ci nie zależy.
- Nagłe zmiany – mogą pojawić się nowe ustalenia grafiku, planów urlopowych czy zmian w pracy, które bezpośrednio dotyczą nas, a my zostajemy postawieni przed „faktem dokonanym”. W momencie, kiedy zgłaszamy utrudnienia słyszymy,
że kłamiemy, że przecież się na to zgadzaliśmy, kiedy dowodzimy swojego zdania zostajemy oskarżeni o brak elastyczności czy koleżeństwa. - Pomijanie w przekazie informacji – nie dostajemy ważnych e-maili, informacji
o istotnych datach, zmianach, spotkaniach itp. Kiedy zgłaszamy ten problem słyszymy, że nikt nie miał na celu nas pomijać i nie było to takie istotne jak zostało przez nas odebrane. Zostajemy też oskarżeni o wprowadzanie złej atmosfery, szukania problemu i skłócanie zespołu.
Reagowanie na gaslightingu w miejscu pracy
Warto przestrzegać kilku zasad, w sytuacji, kiedy doświadczamy gaslightingu:
- Dokumentowanie - prowadzenie sprawozdań, dokumentacji, proszenie
o przedstawianie proponowanych profitów na piśmie itp.; - Unikanie rozmów indywidualnych – zawsze lepiej ważne rozmowy prowadzić
w obecności osób trzecich, które mogą potwierdzić naszą wersję zdarzeń lub pisać
e-maile; - Konsultacja z mentorem/superwizorem – omawianie trudnych dla nas spraw,
by zachować konstruktywny ogląd sytuacji; - Zadbanie o siebie – nie zaniedbuj swojego stanu psychicznego, gaslighting powoduje stres. Długotrwałe odczuwanie stresu niesie za sobą różne negatywne konsekwencje.
Gaslighting jest wysublimowaną oraz trudno uchwytną formą przemocy psychicznej. Konfrontacja w przypadku gaslightingu może być bardzo trudna. Pamiętaj jednak,
że jest to forma mobbingu w pracy, który jest niezgodny z prawem. Często współwystępuje
z innymi rodzajami przemocy psychicznej. W razie konieczności nie bójmy się korzystać
z specjalistycznej pomocy np. prawnika, psychologa czy psychoterapeuty. Czasem nasze starania okazują się działać na sprawce powierzchownie. Osoba stosująca gaslighting tylko pozornie się zmienia, a ostatecznie wraca do starych schematów postępowania, czy innych form manipulacji. Czasem zakończenie gaslightingu wiąże się z odejściem z toksycznego środowiska.
Joanna Knutel – psycholog Ośrodka
Interwencji Kryzysowej w Górnie
Źródła:
- M. Matuszak „Gaslighting jako forma przemocy psychicznej w zatrudnieniu” , Praca i zabezpieczenie społeczne, nr 6/2023, s.27-33
- https://www.niebieskalinia.pl/aktualnosci/niebieska-akademia-warszawska/gaslighting-okrutna-forma-psychicznej-manipulacji
- https://www.praca.pl/poradniki/rynek-pracy/gaslighting-w-miejscu-pracy-czym-jest-jak-sie-przed-nim-chronic_pr-6249.html
Czytano: 153 razy